Dit interview is eerder gepubliceerd in Vakblad Uitvaart van november 2018.
In zijn werk als regiomanager in de uitvaartbranche zag Koen Verlinden (41) dagelijks veel vervuilende spaanplaten kisten. Dat moet anders kunnen, dacht hij, en richtte FAIR Coffins op. ‘Ecologische en sociale impact hebben vind ik mooier dan veel geld verdienen.’
“Per jaar worden in Nederland zo’n honderdduizend standaard spaanplaatkisten gebruikt. Dat kan gewoon niet, dacht ik. Het is de moeite waard om er wat aan te doen. Onze kisten zijn gemaakt van biologische en gerecyclede houtvezels, oud papier en karton. De binnenkant is van jute gemaakt. Allemaal materialen uit Nederland en de productie is CO2-neutraal. We moesten het karton doorontwikkelen tot een brandwerend materiaal, want gewoon karton ontbrandt al als het voor de oven staat.
Onze kist kost 395 euro, ongeveer hetzelfde als een spaanplaten budgetkist. Ik vind het belangrijk dat onze kisten voor een breed publiek toegankelijk zijn. Ecologische uitvaartkisten bestaan al, maar die zijn meestal duurder, tussen de 700 en 1500 euro. Ze worden bovendien meestal in het buitenland gemaakt en met vervuilende containerschepen naar Nederland gehaald.
In Zweden is onlangs onderzoek gedaan naar hoe milieubelas-tend de standaardkisten zijn. Bij de verbranding van hout en spaanplaat komt veel CO2 vrij. Bij spaanplaat ook formal dehyde, een kankerverwekkende stof. Aan de binnen- en buitenkant zit vaak ook een plastic laagje en er wordt zo’n 3 à 4 liter lijm in gebruikt. Het zou eigenlijk verboden moeten worden.
FAIR Coffins is een social enterprise. Minimaal 50 procent van de bedrijfswinst herinvesteren we in onze sociale en ecologi-sche doelen. Een groep van rond de vijftien vrouwen en mannen maakt de kisten. Ze komen via het UWV en een stichting die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en/of een beper-king aan het werk helpt. Ze hebben autisme, een verlamming, handicap, een migratieachtergrond of hebben in jeugddetentie gezeten. Ik vind dat iedereen een tweede of zelfs derde kans verdient. Met deze mensen samenwerken is erg leuk, maar niet altijd makkelijk. Het aanpassen van de werkplekken en inwer-ken kostte veel tijd. Eind mei was de productie klaar en zijn we begonnen met de verkoop. Tot nu toe hebben we 150 kisten verkocht. De confrontatie met dood en rouw kan voor medewer-kers best confronterend zijn. Een uitvaartkist kan herinneringen aan een eerder verlies naar bovenhalen. We laten onze mensen om die reden gefaseerd in aanraking komen met de kisten. Inmiddels maken ze er grapjes over. Ik herinner me nog heel goed de eerste keer dat ik zelf oog in oog kwam met een open kist. Ik hoorde niets meer van wat de vrouw van DELA die me inwerkte vertelde.
Uitvaartondernemers zeggen vaak dat ze weinig vraag krijgen naar duurzame producten. Maar als je moeder overleden is en je de hele nacht wakker bent geweest, denk je daar misschien niet aan. Ondernemers kunnen de mogelijkheid wel actief aanbie-den. Dat gebeurt nog te weinig, waardoor de meeste mensen niet bekend zijn met groene opties. Gelukkig zijn er ook vooruit-strevende uitvaartondernemers die samen met ons het groene en sociale verschil willen maken.
We zijn inmiddels aangesloten bij Stichting GreenLeave en heb-ben een landelijk dealernetwerk. Ik heb bijna iedereen benaderd om te vragen of ze onze producten willen verkopen. Sommigen gooiden direct de hoorn op de haak, maar er is ook veel interesse, ook uit het buitenland, bijvoorbeeld de Verenigde Staten.”
Auteur: Thessa Lageman