Tegen de afspraken in dreigt opnieuw sluiting van Café Roosenburgh op begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Museum Tot Zover is verrast door het onverwachte besluit van stadsdeel Oost om het geliefde café te vervangen door een ‘informatiepunt’. Ook het museum wordt daarmee in zijn voortbestaan bedreigd. Directeur Guus Sluiter vindt de handelswijze van stadsdeel en begraafplaats onfatsoenlijk en weigert zich bij dit eenzijdige besluit neer te leggen.
Sinds de opening van het museum in 2007 is Café Roosenburgh een gezamenlijk project van de begraafplaats en Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover. Het café biedt nabestaanden en bezoekers een bakkie troost en een hartelijke ontvangst. De ruimte vormt tevens de entree tot het museum, er zijn gedeelde bezoekersfaciliteiten en het museum coördineert de tientallen cafévrijwilligers in ruil voor huurkorting. Dit alles staat nu op losse schroeven.
Vanwege operationele problematiek dreigde de begraafplaats al in zomer 2019 met cafésluiting, wat leidde tot een burgerpetitie. Een snelle actie van het museum voorkwam sluiting en vanaf dat moment doet het museum de bedrijfsvoering. Guus Sluiter: “Wij huurden een floormanager in en wisten de rust terug te laten keren. Vrijwilligers, nabestaanden, buurtbewoners en museumbezoekers zijn dik tevreden. Ondanks de coronamaatregelen staat het sein wat ons betreft op groen om exploitatie te continueren. Het café is geliefd en noodzakelijk voor onze bedrijfsvoering.”
Stadsdeel Oost presenteert een eenzijdig opgesteld plan voor een multifunctionele ruimte die feitelijk al bestaat, maar waarin het gastvrije café moet plaatsmaken voor een kil koffieautomaat. Ondanks dat er een schriftelijke afspraak ligt om samen met museum en vrijwilligers tot een bestendige toekomstvisie voor het café te komen. “Pogingen tot overleg heeft de begraafplaats het afgelopen jaar stelselmatig afgehouden. Nu schuift de interim-directeur van de Nieuwe Ooster de eerder gemaakte beloftes simpelweg terzijde en deponeert last-minute een plan dat voor het museum én begraafplaatsbezoekers erg negatief uitvalt. Hij gaat compleet voorbij aan onze rechten, de belangen van tientallen vrijwilligers en de behoeftes van nabestaanden. Onacceptabel”, stelt Sluiter.
Het museum maakt deel uit van het Amsterdamse Kunstenplan en wordt door de stad gewaardeerd om de culturele activiteiten die de dood bespreekbaar maken. Dat doet Museum Tot Zover al jarenlang in goede samenwerking met De Nieuwe Ooster. Toch laat interim-directeur Jurgen Bueving weten dat het zijn standpunt is dat alleen De Nieuwe Ooster zelf activiteiten op de Amsterdamse begraafplaats mag organiseren. Sluiter ziet juist dat het museum de bijzondere plek verder verrijkt: “Wij verzorgen jaarlijks prachtige, verdiepende activiteiten met kunstenaars op deze bijzondere plek en worden daarvoor alom geroemd. Ook leiden we schoolgroepen rond. Waarom maakt de gemeente het ons zo moeilijk? We begrijpen simpelweg hun motivatie niet. Wat zij willen kan uitstekend samengaan met wat wij willen. Daarbij is de begraafplaats voornemens hun jaarlijkse financiële bijdrage stop te zetten. Het museum gaat al gebukt onder de coronacrisis en dan komt dit er ook nog bij.”
Het voorgestelde plan zou het vertrek van het museum kunnen inluiden. Het museum beroept zich op de huurovereenkomst en beraadt zich op juridische stappen. Er is deze week gesproken met de directie van de begraafplaats en voor volgende week staat een tweede gesprek gepland. Het is duidelijk dat een oplossing gezamenlijk gedragen zal moeten worden.
