De dood is nog steeds taboe in Nederland. Vier van de vijf Nederlanders (82%) heeft de wensen rondom een eigen uitvaart niet op papier gezet. Twee van de drie Nederlanders (64%) heeft de eigen dood en het afscheid daarna niet met dierbaren besproken. Twee van de drie (65%) bezoekt zelden of nooit het graf of de gedenkplaats van de dierbaren. Dat blijkt uit een enquête onder 500 Nederlanders in opdracht van het KRO-programma ‘Ode aan de doden’. Het onderzoek werd gedaan in samenwerking met de Koninklijke Facultatieve uit Den Haag en uitgevoerd door Kaski in Nijmegen. De resultaten werden op 2 november in het programma ‘Ode aan de doden’ gepresenteerd.
Dood op gepaste afstand
Opmerkelijk is verder – en in lijn met het bovenstaande – dat Nederlanders slechts een beperkte behoefte hebben aan intensieve nabijheid van de overledene. Bijna de helft van de Nederlanders wil dat kinderen de overledene niet zien. En ruim 70% wil liever niet thuis opgebaard worden. De dood en de doden moeten op gepaste afstand blijven.
Leven na de dood
Andere opvallende resultaten van het onderzoek betreffen trends in de opvattingen over het leven na de dood. Ruim eenderde van de Nederlanders (36%) gelooft in een leven na de dood. Dat betekent een daling ten opzichte van twee (2006) en twaalf jaar geleden (1996). Toen geloofde nog 40% en 45% in een leven na de dood. Op de vraag wat dat leven na de dood inhoudt, wint het voortbestaan van geest/ziel (21%) het van de hemel (16%). Kerkelijke Nederlanders (katholieken 46% en protestanten 55%) geloven meer in een leven na de dood dan onkerkelijke Nederlanders (19%) en denken bij leven na de dood vooral aan de hemel.
Praten met de doden
Vrijwel iedereen heeft wel dierbaren verloren aan de dood. Ruim een kwart van de Nederlanders die dierbaren verliest, ervaart soms hun aanwezigheid. Bijna de helft (45%) praat hardop of in gedachten met overleden dierbaren. Vrouwen ervaren vaker de aanwezigheid van een dode en praten ook frequenter tegen hun dierbare overledene dan mannen.. Eenderde denkt dat overleden dierbaren ons kunnen zien en weten wat we meemaken. Vrouwen stemmen daar wederom vaker mee in.
Herdenken
Ruim 70% van de Nederlanders herdenkt de doden nog regelmatig. De verjaardag (52%) wordt daarbij het meest genoemd. Een ruime meerderheid van de Nederlanders (58%) heeft een foto van de overleden dierbare als plek om te gedenken. Een huisaltaartje komt slechts sporadisch voor (2%). Vrouwen zijn ook hierin fijngevoeliger dan mannen. Internet als gedenkplaats wordt vrijwel nergens genoemd.
Cremeren of begraven
De Nederlanders hebben een lichte voorkeur voor cremeren (43%) boven begraven (39%). Opmerkelijk is het antwoord op de vraag wie de eigen uitvaart van henzelf moet leiden. Meer Nederlanders kiezen voor een goede vriend of familielid (35%) dan voor een pastoor, dominee of andere geestelijke (28%). Slechts 7% van de Nederlanders ziet liever een rituelenbegeleider bij hun uitvaart.
Kerkelijke Nederlanders fijngevoeliger
Het valt tenslotte op dat kerkelijke Nederlanders fijngevoeliger met de doden en met herdenken omgaan dan onkerkelijken. Zo zegt slechts 16% van de kerkelijken (katholiek 17%, protestant 15%) dat zij geen momenten van herdenken kennen. Voor onkerkelijken is dat bijna het dubbele, namelijk 30%. Kerkelijke Nederlanders bezoeken ook vaker het graf van hun overleden dierbaren. Rond de helft van de kerkelijken (katholieken 48%, protestanten 55%) zegt nooit te gaan, terwijl bijna driekwart van de onkerkelijken nooit gaat (73%).
© Uitvaart Media – Overname van artikelen of gedeelten van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever.
