Matthias Diependaele, de minister van Digitalisering in Vlaanderen lanceert een online platform dat de huidige administratieve afhandeling van een overlijden in Vlaanderen zal digitaliseren. “Tot nu toe gebeurde de praktische afhandeling van een overlijden op papier, wat zorgde voor een administratief en traag lopend proces. Net op een moment dat je als nabestaande heel wat andere en meer belangrijke zorgen hebt. Daar maken we nu komaf mee, door dit papieren proces te digitaliseren. De verwerkingstijd wordt zo drastisch ingekort, zodat de nabestaanden zich hier niet langer zorgen hoeven over te maken.”
Bij een overlijden komt vandaag een tijdrovend administratief proces kijken, waarbij de informatiedoorstroming nog grotendeels via papieren documenten verloopt. Daar wil Vlaanderen verandering in brengen. Diependaele: “Met ons digitaal platform zorgen we er nu voor dat de belangrijkste betrokken partijen – artsen, uitvaartondernemers, lokale besturen en de Vlaamse en federale overheden – digitaal en vooral sneller gaan samenwerken. Ons belangrijkste doel is de nabestaanden te ontzorgen. De overlijdensakte zal overigens door deze digitalisering ook veel sneller in hun bezit zijn.”
Door deze samenwerking en de administratieve processen te optimaliseren, wordt er een aanzienlijke efficiëntie en kwaliteitswinst geboekt. Dit vereenvoudigt het proces voor alle betrokkenen, wat welkom is in zulke droeve periode.
Van papier naar digitaal
Vanaf januari 2026, wanneer deze nieuwe regeling verplicht ingaat, zal de arts die het overlijden vaststelt dit niet langer op papier doen, maar via een gebruiksvriendelijke en veilige webtoepassing. Lokale besturen ontvangen daardoor meteen de juiste informatie voor de opmaak van de digitale overlijdensakte. De uitvaartondernemer geeft op zijn beurt via het centrale platform de nodige informatie door, waarna hij de afgeleverde toestemming tot begraven of crematie ontvangt. Deze datadeling verloopt volgens strikte privacy voorwaarden. Alles samen leidt dit tot tijdswinst voor en ontzorging van de publieke en private partners die betrokken zijn in het proces.
Sprong vooruit dankzij de kracht van datasamenwerking
De overheid en de private sector zullen samenwerken in één centraal platform. Om dat mogelijk te maken, treedt Athumi op als neutrale partner die de datasamenwerking tussen overheid en privébedrijven faciliteert. Het gebruik van het platform zal voor elk overlijden in Vlaanderen decretaal verplicht zijn. De ingebruikname van het platform is voorzien vanaf 1 januari 2026.
“Dit initiatief biedt een gestandaardiseerde werkwijze die lokale besturen in staat stelt om zowel de verwerkingstijd als de administratieve kosten te verlagen. Dankzij de digitalisering van de overlijdensregistratie creëren we een efficiënter proces dat niet alleen lokale administraties ontlast, maar ook bijdraagt aan een hogere datakwaliteit van overlijdensstatistieken. Het is een cruciale stap richting moderne, betrouwbare en gebruiksvriendelijke dienstverlening voor burgers en overheden,” aldus Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Binnenland.
“Wie een dierbare verliest moet kunnen rouwen, niet bezig zijn met papieren. Deze digitalisering neemt nodeloze frustraties in een heel moeilijke periode weg. Zo kunnen mensen zich volledig focussen op het afscheid nemen,” zegt Caroline Gennez, Vlaams minister van Welzijn.
“Met een digitaal platform voor overlijdensadministratie kunnen we nabestaanden sneller en efficiënter bijstaan in een moeilijke periode. Dankzij een vlotte toegang tot de juiste gegevens en documenten, kunnen we als uitvaartondernemer onze dienstverlening naar een hoger niveau tillen,” getuigen Johan Dexters en Céderic Messiaen, voorzitters van de Koninklijke Federatie van de Belgische Uitvaartsector en van Uitvaartunie Vlaanderen.
Breed gedragen
De digitalisering wordt in Vlaanderen breed gedragen door alle betrokken partijen: de uitvaartsector (vertegenwoordigd door Funebra, Uitvaartunie Vlaanderen en VNOC), de artsen (met Domus Medica en Zorgnet Icuro als koepelorganisaties), de Vlaamse steden en gemeenten (VVSG) en de Vlaamse en federale overheden (waaronder Departement Zorg, Agentschap Binnenlands Bestuur, Statbel en eHealth).
Athumi
Athumi, het Vlaams Datanutsbedrijf, werd opgericht door de Vlaamse Regering in 2023 en treedt op als de neutrale derde partij die gevoelige data vlotter laat stromen tussen overheden en bedrijven en tussen bedrijven onderling. Met Athumi is Vlaanderen koploper in Europa. Het bedrijf bracht voordien al dataplatformen op de markt die datasamenwerking mogelijk maken voor onder meer de vastgoedsector, HR-dienstverleners, de mobiliteit-, nuts- en bouwsector.
