Door Anja van Wingerden-Sontag
Binnen de uitvaartbranche wordt niet gelogen. Gelogen over ‘iets’ dat mee had gemoeten in een kist, maar op de valreep per ongeluk vergeten is. Gelogen over ‘iets’ dat niet had mee gemoeten in een kist, maar daar expres in is beland.
Overledenen worden allemaal nauwkeurig geschouwd. Het moment van overlijden is zorgvuldig vastgesteld en de doodsoorzaak staat onomwonden vast. Bij twijfel trekt iedere verzorger direct aan de bel.
In de uitvaartbranche staat integriteit voorop. Daarom wordt er nooit oordelend gesproken over een overledene. Daarom krijgen nabestaanden te horen dat hun bloemen bij een crematie niet mee de oven in gaan, maar in een container verdwijnen.
Graaiende kraaien zijn er gelukkig niet. Het sieradenprotocol voorkomt dat trouwringen van overledenen in het mantelpakzakje van een uitvaartbegeleider blijven zitten. En er is natuurlijk geen nabestaande die troost zoekt onder het mantelpakrokje van een uitvaartbegeleider. Het idee alleen al.
En ja, de regenbooggemeenschap is rijkelijk vertegenwoordigd binnen de sociaal veilige uitvaartbranche. Alle culturen, gebruiken en rites worden onbevangen en met egards gefaciliteerd.
Van discriminatie is nergens sprake.
De Arbowet en sluitende afspraken binnen de cao zorgen ervoor dat het ook fysiek comfortabel werken is. Tillen hoef je nooit te zwaar, en je kunt regelmatig gebruik maken van twee vrije dagen achter elkaar.
En hoe vaak lees je iets over crematoria die zich schuldig maken aan milieudelicten, zwarte geldcircuits binnen de branche, het oplichten van verzekeringen door uitvaartondernemers, geheime
prijsafspraken of een chauffeur van een rouwauto die gemolesteerd is door nabestaanden?
Hoewel de uitvaartwereld dus een walhalla lijkt om in te werken, is de wereld ook extreem gesloten. Wie goed kijkt ziet doofpotten met stevige deksels, bijeen gehouden door een machtsonbalans
in werkstructuren en -relaties die pruttelen onder de last van een hoge werkdruk. Krantenkoppen leerden ons dat dit kan leiden tot een DWDD-cultuur, dickpics op mobieltjes, of het gebruiken van discriminerende algoritmes.
Recent is een wetswijziging aangenomen, waardoor de komst van vertrouwenspersonen binnen organisaties verplicht gaat worden. Een werknemer kan zich wenden tot een vertrouwenspersoon als hij te maken krijgt met ongewenste omgangsvormen, dan wel wanneer hij kennis draagt van integriteitsschendingen binnen zijn werkdomein.
Zouden de seances op de begraafplaats in Amersfoort eerder aan het licht zijn gekomen? Had het verwisselen van twee overledenen in Haarlem voorkomen kunnen worden? Zou het ziekteverzuim kunnen worden teruggebracht als ongerief dat wordt ervaren op de werkplek ergens vertrouwelijk besproken kan worden? En zouden er minder mensen de branche verlaten als zij bij een vertrouwenspersoon kunnen praten over het waarom?
Laten we hopen dat de interne en externe vertrouwenspersonen die aangesteld zijn en worden binnen de branche goed geoutilleerd worden en ter zake deskundig zijn. En laten we hopen dat ze er aan kunnen bijdragen dat ongewenste gebeurtenissen niet (meer) in doofpotten verdwijnen. Dat verdienen niet alleen de mensen die werkzaam zijn binnen dit zware werkveld, maar ook allen die er gebruik van moeten maken.
Deze column werd gepubliceerd in Vakblad Uitvaart, juli/augustus (4/2023).
Anja van Wingerden adviseert en ondersteunt ondernemers in de uitvaartbranche.
