Door Barend van de Kraats
Het jaar 2019 werd gekenmerkt door een aantal grote ontwikkelingen die nog tot ver in dit nieuwe decennium zullen doorwerken. Dan heb ik het niet over de trends die we al een paar jaar kennen en die in 2019 onverminderd zijn doorgegaan. Zoals de stijging van het aantal zzp’ers: eind 2019 stond de teller in onze branche alweer op meer dan 2.100 éénpitters. Of het gegeven dat er vorig jaar wéér meer crematoria bij kwamen: een ontwikkeling die zich niet laat rechtvaardigen door de verwachte stijging van het aantal overlijdens.
Waar ik het wel over heb, is een drietal in mijn ogen ‘game changers’: de aangekondigde overname van Yarden door Dela; de entree van Decidee, gesteund door een flinke financiële injectie van wederom Dela, en de nieuwe uitvaartwet van minister Knops.
De overname van Yarden en de entree van Decidee zullen de concurrentieverhoudingen blijvend veranderen. Waar tot nu toe vooral sprake leek te zijn van versnippering door blijvende toename van het aantal zzp’ers, zien we nu tegelijkertijd een ongekende concentratie van marktmacht aan de top van de markt. De combinatie Dela-Yarden doet straks meer dan de helft van alle crematies en zo’n dertig procent van alle uitvaarten. Ook in de verzekeringsmarkt wordt de nieuwe combinatie dominant, met een marktaandeel van 47 procent. Het is nu nog niet te zeggen wat precies het effect zal zijn op prijzen of de kwaliteit van de dienstverlening. De ervaring in andere markten leert echter dat een dergelijke concentratie van marktmacht zelden zonder gevolgen blijft.
Tegelijkertijd investeert Dela ook in het online businessmodel door een stevig belang in Decidee. Opvallend zijn de blijvend negatieve reacties aan het adres van deze, in de ogen van sommigen, ‘internetcowboys’. Zelfs ik werd er door een enkeling op aangesproken dat ik mijn column een paar maanden geleden wijdde aan de opkomst van online en Decidee in het bijzonder. Niemand zal echter kunnen ontkennen dat online zal blijven en alleen maar nog groter zal worden. Gelukkig zijn er ook veel ondernemers die zich afvragen wat de online ontwikkeling, in positieve zin, voor het eigen bedrijf betekent.
Over de nieuwe uitvaartwet is al veel gezegd. De modernisering van de wet gaat zonder enige twijfel tot marktkansen leiden. Een aspect van de nieuwe wet is digitale nalatenschap. Nog enigszins ‘onder de radar’ komen initiatieven op die digitale nalatenschap als op zichzelf staand businessmodel erkennen. De afronding van het digitale leven wordt steeds belangrijker en ik verwacht dat consumenten daar in toenemende mate best voor willen betalen.
In 2020, en verder, gaat er naast deze drie zaken natuurlijk nog veel meer gebeuren. Ik ben benieuwd hoe het bijvoorbeeld verder gaat met de ‘beginselen’ van Ton Heerts voor kwaliteitsborging en consumentenbescherming. Ook dat heeft het in zich om een ‘game changer’ te zijn.
Deze column werd gepubliceerd in Vakblad Uitvaart, februari (2/2020).
Barend van de Kraats is Associate partner bij The Alignment House.
