Het is nog te vroeg om humaan composteren, ook wel veraarden genoemd, in Nederland in te voeren als nieuwe vorm van lijkbezorging. Tot die conclusie komt een commissie van de Gezondheidsraad, die onderzoek heeft gedaan op verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). “De Gezondheidsraad adviseert om humaan composteren nu nog niet toe te laten, omdat er onvoldoende gegevens zijn over de veiligheid en duurzaamheid.”
De raad heeft de veiligheid, waardigheid en duurzaamheid van de methode beoordeeld, waarbij het lichaam van de overledene wordt afgebroken in een composthoop van plantaardig materiaal. Ook is aandacht besteed aan de menselijke reststoffen die overblijven na het composteerproces. Volgens de raad zijn er ‘nog weinig wetenschappelijke gegevens beschikbaar over humaan composteren’. “Vooral over de veiligheid van de methode is nog veel onduidelijk. Het composteren vindt plaats in een zuurstofrijke omgeving, waardoor mogelijk aanwezige ziektekiemen zich kunnen vermeerderen en door de lucht kunnen verspreiden. Ook kunnen er mogelijk ziektekiemen en schadelijke stoffen aanwezig zijn in de menselijke reststoffen. Omdat er onvoldoende gegevens zijn om de omvang van dit soort risico’s te bepalen kan de veiligheid van de methode niet worden gegarandeerd. De duurzaamheid van de methode is moeilijk in te schatten, onder meer doordat er nog geen standaardprocedure is voor humaan composteren”, aldus de Gezondheidsraad in een persverklaring.
Aanvullende wetgeving
De raad adviseert het juridisch mogelijk te maken onderzoek te doen naar methoden als humaan composteren, zodat ze in de toekomst beter kunnen worden beoordeeld. Ook zou er volgens de raad wetgeving moeten komen voor de bestemming van de menselijke reststoffen. Zonder deze wetgeving zouden de reststoffen onder de afvalwetgeving vallen en dit is vanuit het oogpunt van de waardigheid ongewenst. Humaan composteren is al wel beperkt in het buitenland toegestaan als alternatief voor begraven of cremeren.
Proces van lange adem
De Stichting Veraarden had ‘natuurlijk gehoopt dat veraarden in ons land snel mogelijk zou zijn’. “We zijn vooral heel dankbaar dat er volgende stappen kunnen worden gezet. Veraarden staat serieus op de agenda en het advies van de Gezondheidsraad geeft openingen om verder onderzoek te gaan doen. Voordat we een uitgebreidere inhoudelijke reactie kunnen geven, willen we eerst graag het hele rapport lezen. Het introduceren van een nieuwe vorm van lichaamsbestemming is een proces van lange adem”, aldus een woordvoerder van de stichting.
Groen licht voor resomeren
De Gezondheidsraad concludeert verder dat alkalische hydrolyse (ook wel: resomeren) opnieuw aan de criteria voor toelaatbaarheid voldoet. Een dergelijk oordeel werd al in 2020 geveld, maar op verzoek van de minister van BZK heeft de raad het advies geactualiseerd. “Op basis van nieuwe gegevens ziet de raad geen reden dit eerdere advies te herzien.” Bij deze methode van lijkbezorging wordt het lichaam van de overledene opgelost in een vloeistof.
Info Gezondheidsraad over ‘Toelaatbaarheid humaan composteren en alkalische hydrolyse’
