Door Ger Thonen
Vertrouwen is, meer nog dan geld, het ruil- en betaalmiddel in de uitvaart. Je moet het rijkelijk uit durven delen, en je moet het in grote mate zien te ontvangen. Als vertrouwen niet heen en weer beweegt tussen iedereen die deel uitmaakt van de uitvaart, of het nu een professional is of niet, dan stropt het, dan stopt het.
Wij, ritueelbegeleiders en andere professionals, hebben maar heel weinig tijd om dat vertrouwen te verwerven. Je gaat naar volkomen onbekenden toe en dan hoop je dat het je ook nu weer zal lukken. Je bent in vorm en je gereedschapskist is goed gevuld. Maar jij gaat er helemaal niet over! Niet jij bepaalt of je dat vertrouwen waard bent. Het lijkt wel voorrang in het verkeer: je kunt het verlenen, maar je kunt het niet opeisen. Daar komen ongelukken van.
Ik weet niet hoe het de lezer vergaat, maar als het lukt en ik met gekregen vertrouwen weer de deur uitstap, denk ik onderweg naar mijn werkkamer: Mooi, dank je wel, maar wat heb ik mij nu weer op de hals gehaald? Waar ben ik nu weer aan begonnen? Hoe moet ik dit nu gaan waarmaken?
In de dagen die volgen zijn de uren aan de schrijftafel eenzaam: ik realiseer mij dat ik nu iets moet doen dat ik aan niemand anders kan overdragen. Hiervoor heb ik getekend, hierop heb ik ja gezegd. Anderen rekenen op mij, vertrouwen op mij: dat ik het doe, dat ik het goed doe, dat ik het op tijd doe. En dan, op de meest vreemde tijdstippen, gebeurt het: ik bedenk iets, iets schiet mij te binnen, het lukt! Ik heb het passende muziekstuk gevonden. Ik heb een manier gevonden om tegenstellingen te verbinden. Ik heb de beeldspraak te pakken die alles tot een geheel maakt. Opluchting!
Maar nu de volgende stap: wat vinden anderen ervan? Na jaren ervaring is dat nog steeds een spannend moment: wat ik bedacht en gemaakt heb, het gaat de deur uit, anderen gaan er nu iets van vinden. Heb ik het ontvangen vertrouwen waargemaakt? Dat oordeel ligt bij hén, niet bij mij. Ik ben maar een schepper, geen Schepper die van zijn eigen werk kan zeggen dat het goed, heel goed is.
In de loop van de dagen zijn steeds meer andere professionals erbij betrokken geraakt. Uiteraard de uitvaartverzorger, vanaf het begin, vaak al vóór mij. Wij lopen naast elkaar, laten tussen ons geen gaten vallen. Sluiten naadloos aan, geven elkaar vertrouwen. Achtereenvolgens komen drukker, technische mensen voor beeld en geluid, en vervoerder in beeld, en op de dag zelf nog locatiemedewerkers, dragers, begraafplaatsbeheerder en wie er nog meer zal zijn. Loslaten dus, vertrouwen dat anderen met net zo veel overtuiging hun deel doen. Net zo veel eer erin leggen dat het goed gaat. En áls het dan lukt, als het zelfs nog béter wordt dan gehoopt, als het heilzaam is voor de rouwenden, dan ontstaat er voldoening.
Soms weet je zeker dat je het ontvangen vertrouwen hebt waargemaakt: de familie vraagt mij terug. Meer druk, maar wat een mooi gevoel!
Vertrouwen, een kostbaar goed!
Deze column werd gepubliceerd in Vakblad Uitvaart, september (8/2021).
Ger Thonen is ritueelbegeleider en voorzitter van de Landelijke Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders.
